Ponzi là gì? Tìm hiểu bản chất mô hình lừa đảo Ponzi
Mô hình Ponzi có thể được xem là “tổ tiên” của những mô hình đa cấp lừa đảo sau này. Mô hình này có cấu trúc chung là hứa hẹn mang lại lợi nhuận hoặc một khoản tiền siêu to khổng lồ cho các nhà đầu tư, và tiền này lấy từ việc dùng của nhà đầu tư trước trả cho nhà đầu tư đến sau. Vậy bản chất mô hình Ponzi là gì?
1. Bản chất mô hình Ponzi:
Một mô hình Ponzi tiêu chuẩn là một mô hình đầu tư gian lận, trong đó một nhà điều hành trả lợi nhuận trên các khoản đầu tư từ vốn thu được từ các nhà đầu tư mới, thay vì từ lợi nhuận đầu tư hợp pháp. Những người khai thác mô hình Ponzi lôi kéo các nhà đầu tư mới với tỷ lệ hoàn vốn ngắn hạn và cao bất thường.
Mô hình Ponzi
Kẻ lừa đảo thu lợi nhuận bằng cách tính phí "khoản đầu tư" hoặc đơn giản là bỏ trốn bằng tiền của nhà đầu tư. Các kế hoạch Ponzi thường sụp đổ khi không có đủ vốn mới để trả cho nhóm các nhà đầu tư hiện tại.
Mô hình này được đặt tên theo Charles Ponzi của Boston, Massachusetts. Vào những năm 1920, Ponzi đã đưa ra một kế hoạch đảm bảo cho các nhà đầu tư lợi tức 50% khi đầu tư vào phiếu thưởng bưu điện. Mặc dù Ponzi đã có thể trả cho những người ủng hộ ban đầu của mình, nhưng kế hoạch đã giải thể khi anh ta không thể trả tiền cho các nhà đầu tư sau này.
Ví dụ về những kế hoạch Ponzi khá nổi tiếng:
-
Bernie Madoff: một nhà môi giới Phố Wall có hoạt động kinh doanh quản lý tài sản là một kế hoạch Ponzi kéo dài gần 20 năm nhằm lừa đảo các nhà đầu tư hàng tỷ USD. Kế hoạch của Madoff đã được tiết lộ bởi người tố giác Harry Markopolos.
-
JSG Capital Investments: hai người đàn ông ở California đã hứa hẹn lợi nhuận cao nhờ đầu tư vào các cổ phiếu “nóng” trước IPO. Không có khoản đầu tư thực tế nào được thực hiện.
2. Phân biệt mô hình Ponzi và mô hình Kim tự tháp:
Kế hoạch kim tự tháp, còn được gọi là kế hoạch giới thiệu chuỗi, là một mô hình kinh doanh gian lận trong đó các thành viên mới được tuyển dụng với những lời hứa trả tiền ràng buộc với khả năng của họ để kết nạp các thành viên tương lai vào kế hoạch. Khi nhóm thành viên mở rộng theo cấp số nhân, việc tuyển dụng thêm trở nên không thể và “công việc kinh doanh” trở nên không bền vững.
Mô hình kim tự tháp thường xuất hiện như một hình thức tiếp thị đa cấp (MLM) hợp pháp. Một MLM hợp pháp sử dụng lợi nhuận từ việc bán hàng hạ nguồn để trả tiền thưởng cho các nhà tuyển dụng. Tuy nhiên, các kế hoạch kim tự tháp hầu như không liên quan đến việc mua bán hợp pháp. Thay vào đó, các nhà đầu tư sớm hơn được thanh toán từ các khoản tiền đến của các khoản đầu tư tiếp theo thay vì lợi nhuận thực sự.
Mô hình Kim tự tháp
Điểm cần lưu ý ở đây là mô hình Ponzi và mô hình kim tự tháp tương tự nhưng không giống nhau.
Sự khác biệt cơ bản giữa hai câu chuyện lừa đảo này là một kế hoạch Ponzi thường chỉ yêu cầu đầu tư vào một thứ gì đó từ các nạn nhân của nó, với lợi nhuận được hứa hẹn vào một ngày thanh toán sau đó.
Các kế hoạch kim tự tháp, không giống như các kế hoạch Ponzi, thường cung cấp cho nạn nhân cơ hội “kiếm” tiền bằng cách tuyển dụng nhiều người hơn vào trò lừa đảo.
Cùng với sự phát triển của kinh tế xã hội, người ta càng khao khát làm giàu và sẽ bất chấp mọi thứ để có nhiều cơ hội kiếm tiền hơn. Những người bất chấp tất cả để thực hiện kế hoạch Ponzi thường được chia làm 2 nhóm: một là những người không có hiểu biết, có thể xem là nạn nhân; hai là những người muốn nhanh chóng làm giàu, khao khát làm giàu và không quan tâm đến vấn đề pháp lý và đạo đức.
Hãy cẩn thận nếu ai đó đang rủ rê bạn tham gia vào một kế hoạch Ponzi hoặc kế hoạch Kim tự tháp, điều này cực kỳ nguy hiểm. Bạn có thể tham khảo thêm chính xác dấu hiệu nhận biết mô hình này tại https://toptradingforex.com/